13-11-2024 Naar Jezus door middel van Maria
Geliefde broeders en zusters, goedendag!
Onder de middelen – Woord van God, Sacramenten, gebed – die de Heilige Geest gebruikt om zijn heiligingswerk in de Kerk te verwerkelijken is er één bijzonder: de Mariadevotie. In de katholieke traditie bestaat de uitspraak: “Ad Jesum per Mariam”, dat wil zeggen “naar Jezus door middel van Maria”.
Onze Lieve Vrouw toont ons Jezus
Maria doet voor ons de deur open, altijd! Onze Lieve Vrouw is de moeder die ons bij hand naar Jezus brengt. Nooit wijst de Lieve Vrouw naar zichzelf. Ze wijst naar Jezus. En dat is Mariadevotie: naar Jezus gaan aan de hand van Maria.
De Heilige Paulus omschrijft de christelijke gemeenschap als “een open brief van Christus, met onze hulp opgesteld, niet met inkt geschreven maar met de Geest van de levende God, niet op stenen tafelen, maar in de harten van levende mensen” (2 Kor 3,3), Maria als eerste leerlinge en beeld van de Kerk, is zelf een open brief geschreven met de Geest van de levende God. Juist daardoor kan zij “gekend en gelezen worden door alle mensen” (2 Kor 3,2), ook door wie geen theologische boeken kan lezen, door die “kleinen” waarvan Jezus zegt dat aan hen de geheimen zijn geopenbaard van het Rijk verborgen, aan geleerden (cfr Mt 11,25).
Ja van Maria
Door “ja” te zeggen – wanneer Maria instemt en aan de engel zegt: “Zie de dienstmaagd des Heren, mij geschiede naar uw woord” – aanvaardt zij moeder te worden van Jezus. Het is alsof Maria tot God zegt: “Zie hier ben ik, ik ben een schrijftafeltje: de Schrijver mag schrijven wat Hij wil; dat de Heer van alles van mij make wat Hij wil”, In die tijd was het de gewoonte op wassen tafeltjes te schrijven; vandaag zouden we zeggen dat Maria zich aanbiedt als een onbeschreven bladzijde waarop de Heer kan schrijven wat Hij wil. Het “ja” van Maria aan de engel – zo schreef een bekende exegeet – vormt “het toppunt van elk godsdienstig gedrag tegenover God, want zij vertolkt op de meest verheven wijze passieve beschikbaarheid verbonden met actieve bereidheid. De grootst mogelijke leegte verbonden met de grootst mogelijke volheid “.
Nooit wijst de Lieve Vrouw naar zichzelf. Ze wijst naar Jezus.
Op deze wijze is dus de Moeder van God instrument van de Heilige Geest bij zijn heiligingswerk. Te midden van de eindeloze stortvloed van woorden, geschreven en gesproken, over God, over de Kerk en over de heiligheid (die door weinigen, of niemand, volledig kunnen gelezen en verstaan worden) fluistert zij ons twee woorden toe die iedereen, ook de meeste eenvoudige mensen, op elk moment kunnen uitspreken: “Zie mij” en “het geschiede”. Maria heeft aan de Heer “ja” gezegd en door haar voorbeeld en haar voorspraak spoort zij ons aan op onze beurt tot Hem ons “ja” te zeggen, telkens wij voor een in praktijk te brengen gehoorzaamheid staan of voor een te overwinnen uitdaging.
In elk tijdperk van haar geschiedenis, maar vooral op dit ogenblik, bevindt de Kerk zich in de situatie van de christelijke gemeenschap de dag na de Hemelvaart van Jezus. Zij moet aan alle mensen het Evangelie verkondigen, maar zij kijkt uit naar “de macht uit de hoge ”om het te kunnen doen. Laten we niet vergeten, zoals we in de Handelingen van de Apostelen lezen, dat de leerlingen verzameld waren rond “Maria, de moeder van Jezus” (Hnd 1,14).
Er waren ook andere vrouwen samen met haar in het cenakel, maar haar aanwezigheid was verschillend en enig. Tussen haar en de Heilige Geest bestaat een unieke en voor altijd onverbreekbare band en dat is de persoon zelf van Christus “ontvangen door de werking van de Heilige Geest en geboren uit de maagd Maria” zoals we in het Credo belijden. De Evangelist Lucas legt uitdrukkelijk en gewild het verband tussen de nederdaling van de Heilige Geest op Maria bij de Aankondiging en zijn komst op de leerlingen met Pinksteren. Hij gebruikt daarvoor gelijke uitdrukkingen in het ene en in het andere geval.
Bruid en leerlinge
De Heilige Franciscus van Assisi, groet de Maagd in een gebed als “dochter en dienstmaagd van hoogste Koning de hemelse Vader, moeder van de allerheiligste Heer Jezus Christus, bruid van de Heilige Geest”. Dochter van de Vader, Moeder van de Zoon, Bruid van de Heilige Geest! Men kan niet eenvoudiger de unieke relatie van Maria met de Drieëenheid vertolken.
Wat geldt voor alle beelden, geldt ook voor dit beeld van “bruid van de Heilige Geest”: het mag niet verabsoluteerd worden, maar moet behandeld worden in functie van de waarheid die het bevat en dat is een heel mooie waarheid. Zij is de bruid, maar eerder nog is zij de leerlinge van de Heilige Geest. Bruid en leerlinge. Laten we van haar leren gehoorzaam te zijn aan de inspiraties van de Geest vooral wanneer Hij ons aanspoort “snel op te staan” en hulp te gaan bieden aan wie ons nodig heeft , zoals zij deed meteen nadat de engel haar verlaten had (Cfr Lc 1,39).